Özelleştirmeler bu yıl bitirilecek

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2004 yılında hazırladığı Elektrik Sektörü Strateji Belgesi'nin güncellenmiş hali için Yüksek Planlama Kurulu'nda (YPK) imzaların tamamlandığı öğrenildi.

Aradan geçen 5 yılda strateji belgesindeki birçok ev ödevi zamanında yerine getirilemedi. Bu nedenle yeni bir strateji hazırlandı. Buna göre dağıtım özelleştirmelerinin bu yıl içinde büyük ölçüde tamamlanması ve üretim özelleştirmelerine ise başlanması hedefleniyor. Kriz ortamında bu ihalelere yatırımcı ilgisinin nasıl çekileceği ise merak konusu oldu. Ancak özelleştirmelerde kriz ortamı dikkat alınarak gelir odaklı bir yaklaşım izlenmeyecek. Bir önceki strateji belgesinden farklı olarak, güncellenmiş halinde nükleer santral ile yenilenebilir enerji kaynakları ön plana çıktı.

Üretimde ihaleler ikinci yarıda

Strateji belgesine göre elektrik üretim özelleştirmeleri için EÜAŞ bünyesindeki santrallar yeniden gruplandırılacak. Ön çalışmaların ise gelecek birkaç ayda tamamlanması ve yılın ikinci yarısında ise ihale sürecine girilmesi hedefleniyor. İşletme ve bakıma ihtiyacı olan santrallar ile zorunlu yatırımlar ise özelleştirme sürecinden bağımsız olarak aksatılmadan devam ettirilecek. Üretim özelleştirmesi için ihale yöntemi de yakın bir zamanda belirlenecek. Dağıtım özelleştirmelerinde ise bu yıl sonunda tamamlanma aşamasına gelinmesi bekleniyor.

İnşa halindeki kamu yatırımları da hızlandırılacak. Böylece ekonomik kriz sonrasında artması beklenen elektrik ihtiyacına da cevap verilmesi sağlanacak. Kamunun yatırımını hızlandırmak istediği projeler içinde tartışmalı Ilısu Barajı ve Akköprü, Çine, Deriner gibi hidroelektrik santralları da bulunuyor. Bakanlığın uzun zamandır mali uzlaştırma sistemine entegre etmeyi istediği bankacılık sistemi için de adım atılması sağlanacak ve ödemelerin banka hesapları üzerinden gerçekleştirilerek ödemelerin aksatılmaması sağlanacak.

Tüketiciye AB modeli özgürlük

Piyasaya açıklık oranı ise yükseltilecek. Yani tedarikçisini seçme özgürlüğüne sahip tüketici (serbest tüketici) sayısı artırılacak. 2011 sonuna kadar konut aboneleri dışındaki bütün tüketicilerin yani sanayi grubunun kendi tedarikçisini seçme özgürlüğüne sahip olması sağlanacak. 2015 yılından itibaren de konut aboneleri de artık kendi tedarikçisini seçebilecek. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde de tedarikçiyi serbestçe seçme özgürlüğü bulunuyor.

Linyit kaynakları ve taşkömürü kaynaklarının 2023 yılına kadar elektrik üretimi amacıyla değerlendirilmesi sağlanacak. Nükleerin payının üretim içinde 2020 yılına kadar en az yüzde 5 olması, yenilenebilir enerji kaynaklarının payının ise yüzde 25 olması hedefleniyor. Buna göre rüzgarda kurulu güç 2020 yılına kadar 20 bin MW'a çıkarılacak. Jeotermal potansiyelinin ise 2020 yılına kadar hepsinin devreye sokulması hedefleniyor. Hidroelektrikte ise potansiyelin tamamının üretim amaçlı olarak 2023 yılına kadar kullanılması sağlanacak. Doğalgazın payı ise 2020 yılına kadar yüzde 30'un altına çekilecek. Doğalgazın şu anda elektrik üretimindeki payı ise ortalama yüzde 50 oranında bulunuyor.