Dövize müdahale olabilir

Küresel ekonomideki toparlanmanın yavaş ve kademeli olacağını, istihdam artışı sağlanana kadar 'iyileşmeden' söz edilemeyeceğini belirten Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, önümüzdeki üç yılda faizlerin tek hanede kalabileceğini söyledi.

Merkez Bankası (MB) Başkanı Durmuş Yılmaz, gelecek üç yılda faizlerin tek hanede kalabileceğini, piyasalardaki olumlu havaya rağmen kalıcı toparlanmadan bahsetmek için istihdamda iyileşmeler görülmesi gerektiğini söyledi. Yılmaz, küresel ekonomideki toparlanmanın yavaş ve kademeli bir seyir izleyeceği, tasarruf oranlarının yüksek seviyelerde kalacağı ve küresel faiz oranlarının uzunca bir süre düşük düzeylerde seyredeceğine dair algılamaların güçlenmesinin, para politikasının geleceğine dair daha somut bir perspektif vermesine olanak tanıdığını söyledi. Yılmaz, bu çerçevede tahminler oluşturulurken gelecek dönemde kısa vadeli faizlerin bir miktar daha indirildiği ve 2010 yılının sonuna kadar artırılmadığı bir görünümün esas alındığını dile getirerek, "2011 ve sonrasında ise para politikası enflasyon görünümünü etkileyen değişkenlerin seyrine bağlı olarak şekillenecektir. Krizden çıkışla birlikte mali disiplinin kademeli ve güçlü bir şekilde yeniden tesis edilmesi durumunda kısa vadeli faizlerin üç yıllık tahmin ufku boyunca tek haneli seviyelerde kalabileceği öngörülmektedir" dedi.

Yılın üçüncü enflasyon raporunu açıklamak üzere dün bir basın düzenleyen Yılmaz, piyasa faizlerinin de politika faizleriyle uyumlu olabilmesi ve tek haneye inmesi için hükümetin güvenilir ve inandırıcı bir Orta Vadeli Program açıklaması gerektiğinin altını çizdi. Yılmaz, "Kapsamlı bir Orta Vadeli Program yapılır, bu kamuoyuyla paylaşılırsa, politika faizlerinin ve piyasa faizlerinin tek haneye ineceğini söylüyoruz. Eğer bu gerçekleşmezse, para politikasının duruşu değişir. Orta Vadeli Program üzerinde çalışmalar sürüyor. Para politikası konusunda bizim de katkımız var. Bir an önce kamuoyunla paylaşılmasında fayda var. En azından bütçe çalışmaları tamamlanmasından önce, Orta Vadeli Program'ın açıklanması gerekir" dedi.

Enflasyon tahmini düştü

Yılmaz, yakın dönemde politika faizlerinde bir miktar daha indirim gerçekleştirildiği ve sonrasında faizlerin 2010 yılı sonuna kadar sabit tutulduğu varsayımı altında enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2009 yıl sonunda orta noktası yüzde 5,9 olmak üzere yüzde 4,9 ile 6,9 aralığında, 2010 yıl sonunda ise orta noktası yüzde 5,3 olmak üzere yüzde 3,7 ile 6,9 aralığında gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini söyledi. Yılmaz, enflasyonun 2011 yıl sonunda yüzde 4,9, 2012 yıl ortasında ise yüzde 4,8 seviyesine gerileceğinin öngörüldüğünü kaydetti. İkinci raporda orta noktası yüzde 6 olmak üzere yüzde 4,8 ile 7,2 aralığında açıklanan enflasyon tahmini böylece aşağıya çekilmiş oldu. Küresel ekonomideki toparlanmanın yavaş olacağının anlaşılmakla birlikte krizin en kötü döneminin geride bırakıldığına dair algılamaların güçlenmesinin emtia fiyatlarındaki hareketlenmeyi beraberinde getirdiğini ifade eden Yılmaz, petrol fiyatlarının 2009 yılında ortalama 60 dolar, 2010 ve sonrasında 70 dolar civarında gerçekleşeceğinin varsayıldığını söyledi. Yılmaz, tahminler güncellenirken 2009 yılı ikinci yarısında fiyat ve vergi oranlarındaki ayarlamaların enflasyon üzerindeki etkisinin 1.5 puana yaklaşacağı bir kısa vadeli görünümün çizildiğini dile getirdi.

Krizden çıkış istihdama bağlı

Mali disiplinin yeniden sağlanması amacıyla şu an itibariyle doğru adımların atıldığını, ancak bunun yeterli olmadığını dile getiren Yılmaz, "Bunun arkasının gelmesi gerekir, hem gelirler tarafında, hem harcamalar tarafında" dedi. Borsa ve döviz kurundaki gelişmelerin krizden çıkış işareti olarak değerlendirilmesi konusunda görüşünün sorulması üzerine Yılmaz, krizden çıkışın yavaş ve kademeli olacağını, ihtiyatlı davranmak gerektiğini söyledi. Krizden çıkışta istihdam verilerinin taşıdığı önemi vurgulayan Yılmaz, "Belirleyici olan özellikle iç talep açısından; istihdamda iyileşmenin görülebilir noktaya geldiğinde herhalde çıkıyoruz diyeceğiz. Şu anda işsizlikteki artış oranı devam ediyor" diye konuştu.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ile görüşmelerin de devam ettiğini dile getiren Yılmaz, "Bu noktada ümitsiz olacak bir husus yok. Biz üzerimize düşen görevi yapmaya devam ediyoruz. IMF'li veya IMF'siz" dedi. Yılmaz tünelin ucunda bir ışık göründüğünü de belirterek, "Bir ışık var ama net değil, dikkatli yürümeye devam edelim" dedi.

Dövize müdahale olabilir

Döviz kurlarındaki düşüş karşısında Merkez Bankası'ndan müdahale beklendiğini hatırlatan, ama döviz kurlarının Merkez Bankası'nın politika aracı olmadığını vurgulayan Yılmaz, kurların tamamen piyasa koşullarında belirlendiğini söyledi. Merkezi hükümetin borçlarının servisini yapan Merkez Bankası'nın bunun için rezerve ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Yılmaz, "Piyasada döviz arz talep koşulları izin verdiği sürece fiyatları etkilemeden rezerv biriktirme amacımız halen var ve bunu da belki tekrar gündeme alabiliriz. Şu anda bunun üzerinde çalışıyoruz. Döviz kurlarındaki oynaklık, talep ekonomik göstergelerden uzaksa, yansıtmıyorsa doğrudan piyasaya müdahale edebiliriz, bu açık ama bugün için söz konusu değil. Son 5-10 günde gözlemimiz o ki bir miktar giriş olmaya başladı ama bu ne kadar kalıcı, değil, bunu bir gözlemleyelim, ona göre de tekrar döviz alım ihalelerini başlatıp başlatmamak konusunda arkadaşlarımıza talimat verdik, çalışma yapılıyor" açıklamasında bulundu.

Net hata noksanda 4.4 milyar dolarlık para bulundu

Durmuş Yılmaz, son günlerde tartışma konusu olan net-hata noksan kalemindeki artışın Türkiye'ye özgü olmadığını belirtti. Avrupa Merkez Bankası verilerine göre euro bölgesinin ödemeler dengesi istatistiklerinde 2008 yılı üçüncü çeyreğinde yaklaşık eksi 40 milyar euro olan net hata ve noksanın son çeyrekte 3 kat artarak eksi 116 milyar euroya yükseldiğini belirten Yılmaz, 2009 yılı ilk çeyreğinde de eksi 83 milyar euro olarak devam ettiğini anlattı. Merkez Bankası'nın da yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışı mevduatına yönelik 2008 yılı çalışmalarının tamamlandığını kaydeden Yılmaz, "Söz konusu mevduatta, 2008 yılının son çeyreği için yaklaşık 4.4 milyar dolarlık bir azalış gözlenmiştir. Dolayısıyla yılın son çeyreğinde görülen 11.3 milyar dolar tutarındaki net hata ve noksan rakamı 6.9 milyar dolara düşmektedir" dedi. Bu doğrultuda 2008 yılına ilişkin hesaplanan tutarların açıklanan net hata ve noksan kaleminden çıkarılarak sermaye ve finans hesapları içinde gösterileceğini vurgulayan Yılmaz, 10 Ağustos 2009 tarihinde yayımlanacak olan ödemeler dengesi istatistiklerinde bunun yer alacağını söyledi. Yılmaz, 2009 yılına ilişkin çalışmaların ise devam ettiğini kaydetti. İranlı bir işadamının 18.5 milyar dolar parayla Türkiye'ye girdiği ancak bu paraya el konulduğu iddiasıyla ilgili soruya karşılık da Yılmaz, bunun yaklaşık 100 ton edeceğine dikkati çekti. Böyle bir iddiayı ilk kez duyduğunu ifade eden Yılmaz, "Bizde böyle bir bilgi yok, olacağını da düşünmüyorum" yanıtını verdi...