Roubini`den ürküten kehanet
29 Ocak 2009 Perşembe
Küresel krizi 2006’da tahmin etmesiyle ünlenen New YorkÜniversitesi Profesörü Nouriel Roubini, kriz sonrası dünya ekonomisinin nasıl yeniden şekilleneceğinin tartışılacağı Davos’ta ürküten bir kehanette bulundu.
Roubini, “Bu yıl Türkiye, Rusya ve Ukrayna hem ekonomik hem de finansal risklerle tehlikeli bir çarpışma yaşayabilir” dedi.
Büyük Buhran’dan beri yaşanan en büyük ekonomik krizin ortasında düzenlenen Davos’ta, bu krizi öngörmesi ile ünlenen New York Üniversitesi Profesörü Nouriel Roubini, “Bu yıl Türkiye, Rusya ve Ukrayna hem ekonomik hem de finansal risklerle tehlikeli bir çarpışma yaşayabilir” dedi. İsviçre’nin Davos kasabasında her yıl geleneksel olarak düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun 39’uncusu başladı. 1 Şubat’a kadar sürecek forum “son 40 yılın en önemli ekonomik zirvesi” olarak nitelendiriliyor.
Kriz gündemiyle toplanan zirveye katılan Profesör Roubini, oldukça karanlık bir tablo çizerek 2009’un küresel ekonomi için çok zor bir yıl olacağını belirtti. 2009’da küresel ekonominin yüzde 1 daralmasını beklediğini söyleyen Roubini’ye göre, “2010 yılı ile ilgili en önemli riskin acılı bir süreç olan U şeklindeki global resesyonun çok daha uzun süreli L biçiminde stag-deflasyona (ekonomik durgunluk, resesyon ve deflasyonun birleşmesi) dönüşmesi.“
Daha güçlenirsiniz
Roubini, Türkiye ile ilgili ise “Türk ekonomisi 2001’dekinden daha güçlü, ama zayıf yönleri var: Cari açık, borçla finansman, borcun kısa vadeli olması, özel sektörün yüklü döviz borcu. Ayrıca politik risk unsuru da piyasayı etkileyebilir. Türk ekonomisinde durgunluk bekliyorum, ekonomi en az yüzde 1 daralır. Türkiye için çok zor bir yıl olacak” şeklinde konuştu. Roubini Reuters’e yaptığı açıklamada ise krizde en riskli ülkeler olarak Türkiye, Rusya ve Ukrayna’yı gösterdi. Roubini’ye göre en az riskli ülkeler ise Hindistan, Brezilya ve Körfez ülkeleri olacak.
Dünya Ekonomik Forumu Başkanı Klaus Schwab ise bu kadar kötümser değil. Schwab, Türkiye’nin yaşanan küresel krizden “daha güçlenmiş olarak çıkma” olasılığının yüksek olduğunu söyledi. Davos Zirvesi’nde bu yıl, ilk gerçek küresel krizi tartışacaklarını belirten Schwab, forum ortamında, öncelikle krizden nasıl çıkılacağı ve krizinden ardından dünya ekonomisinin nasıl şekillendirileceği konularının ele alınacağını anlattı.
IMF’yle bir an önce anlaşılmalı
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, 2009’un zor bir yıl olacağını belirterek, “Piyasaların canlanmasına yönelik bazı tedbirler bekliyoruz” diye konuştu.
Sabancı, IMF ile anlaşmanın bir an önce yapılmasını beklediklerini söyledi. Davos’ta CNBC-e’nin sorularını yanıtlayan Sabancı krizde Merkez Bankası Başkanı’nı çok başarılı bulduğunu vurgulayarak, “Gönül isterdi ki, alınacak önlemler bir paket olarak önümüze konsun” dedi.
Türkiye’de yatırımlar sürecek
Coca-Cola CEO’su Muhtar Kent, şirketin 12’nci büyük pazarı olan Türkiye’de yatırımlara ve ürün çeşitlendirmesine devam edeceklerini söyledi. Davos Zirvesi’nde konuşan Kent, Türkiye için IMF’nin önemli olduğunu ve stand-by anlaşmasının bir an önce imzalanması gerektiğini vurguladı. Kent, krizde Coca-Cola’da harcamalarını gözden geçirildiğini ancak yeni ürün yatırımlarına devam edeceğini açıkladı. 2010’dan önce ABD’de ve gelişen ekonomilerde toparlanma beklemediklerini belirten Kent, büyük gelişen ekonomilerde de 2009 yılında büyümenin yarı yarıya düşmesinin beklendiğini kaydetti.
Dünya krizi Türkiye’nin 2001 tecrübesiyle aşabilir
Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Şahenk, krizden çıkış için kolektif olarak hareket edilmesi gerektiğini belirterek, “Bu son konjonktürden sonra Türkiye’ye hem ekonomik hem siyasi anlamda çok büyük ağırlık ve önemli bir rol gelecektir” dedi. Davos Zirvesi kapsamında düzenlenen “Yeni Ekonomik Çağ” konulu panelde konuşan Ferit Şahenk, “Eğer bana bir çözüm nedir diye soracak olursanız, bizim 2001-2002 yıllarında çok güçlü ve zorlu bir IMF programı uyguladığımızı ve bunun işe yaradığını söyleyebilirim. Ancak ana nokta şuydu; Türkiye biraraya geldi tamamen. Türkiye kendisini bütün varlıklarıyla birlikte bu işe adadı. Ve bu işin arakasında kolektif bir şekilde durdu. Belki dünyanın küçük bir tablosu olabilir bu ama muhtemelen büyük tabloda da bizim bunu uygulamamız gerekiyor. Kolektif eyleme geçmemiz gerekiyor” diye konuştu.
Yılmaz: IMF anlaşması faizi daha da aşağı çeker
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, IMF’den gelecek kaynağın sıkışan kredi koşullarını yumuşatabileceğini ve faiz indirimlerini biraz daha aşağı çekebileceğini söyledi.
- Krizde çok uzun vadeli bir L olmayacak ama hemen V de olmayacak. Belki bir yıllık geniş tabanlı bir U gibi olabilir.
- 2009’da Türkiye’nin 30 milyar dolar finansman ihtiyacı var.
- Türkiye’nin IMF ile anlaşma yapmasına ihtiyaç var, ne kadar erken yapılırsa o kadar iyi olur.
- IMF’den gelecek para MB’ye verilirse, ihtiyaç duyulduğunda bunu kullandırabilir. Bizim rezervlerde olumlu etkisini göreceğiz. Bizim tercihimiz bu paranın Hazine’ye gitmesi.
- Bundan sonraki faiz indirimleri ölçülü olabilir.
Bu yıl daha az bankacı daha fazla siyasetçi var
Garantİ Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bu yıl Davos’ta daha az bankacı, daha çok siyasetçi bulunduğunu belirterek, bunun da çok şeyi anlattığını söyledi. Özen, şöyle devam etti: “Bankacılar yaptıkları hataları biliyorlar, anlıyorlar. Bankacılık sektörü ekonomiye lazım. Global anlamda bankacılık sektörünün bir an evvel düzelmesi lazım. Herkesin daha yapıcı olması gereken bir dönemi yaşıyoruz” diye konuştu.
Dünya sefahatin bedelini ödüyor
Davos’a katılan medya baronu Rupert Murdoch, “Kriz giderek kötüleşiyor, dünya sefahatin bedelini ödüyor” dedi. News Corp.’un patronu birçok insanın tasarruflarının eridiği şok edici bir dönem yaşandığını vurguladı ve toparlanmanın zaman alacağını düşündüğünü söyledi. Murdoch, “Bu dünyada zenginliği neyin yarattığını unutmayın: Serbest piyasa ve kapitalizm...” diye konuştu.
CEO’lar gelecek için çok kötümser
Bu yıl “Başarının Yeni Tanımı” teması ile yayınlanan PricewaterhouseCoopers 12. Yıllık Küresel CEO Araştırması’na göre, dünya genelinde yaşanan resesyonla birlikte CEO’ların geleceğe yönelik iyimserlikleri dibe vurdu. CEO’lar ekonomideki düzelmenin üç yıl içinde yavaş ve kademeli olarak gerçekleşmesini bekliyor. Araştırmaya göre, PricewaterhouseCoopers’ın (PwC) CEO tahminlerini izlemeye başladığı 2003 yılından bu yana CEO’ların geleceğe ilişkin güvenleri en düşük seviyeye geriledi. Dünya genelinde CEO’ların sadece yüzde 21’i önümüzdeki bir yıl içinde gelir artışı konusunda umutlu, bu oran geçen sene yüzde 50 civarındaydı. CEO’ların dörtte birinden fazlası da gelecek yıla ilişkin karamsar olduklarını açıkladı.
Modern dünyanın Bretton Woods’u
- Zirvenin teması “Kriz sonrası dünya”. Financial Times gazetesi de zirvenin ana konusunun küresel finansal kriz olacağına katılıyor. Davos Zirvesi’nın yaratıcısı Klaus Schwab, bu yılki zirvenin modern dönemin “Bretton Woods”u olacağını ileri sürüyor. “Bretton Woods” toplantılarında 1945 sonrası dünya ekonomisi tartışılmış, Dünya Bankası ve IMF gibi kurumların temelleri atılmıştı.
- Zirvenin resmi katılımcılarına pedometre dağıtıldı. Reuters’in haberine göre zirve sonunda en çok kimin yürüdüğü hesaplanacak.
En popüler toplantı Lehman Brothers’ınki
- Zirvenin konusu finansal kriz ama dünyanın önde gelen bankaları zirveye katılmama kararı aldı. Citigroup ve Merrill Lynch’ten sonra önceki gün de Barclays’in yöneticisi Bob Diamond zirveye katılmaktan son anda vazgeçti. Banka Davos’a gitmekten neden vazgeçtiğini açıklamadı.
- Financial Times muhabiri Gillian Tett’in Davos’tan düzenli olarak tuttuğu bloğa göre bu yılın en popüler toplantısı Lehman Brothers’ın geleneksel akşam yemeği olacak.
“Eylül’de 36 saat: Yanlış olan neydi” başlıklı yemeğin katılım formu basıldıktan dakikalar sonra doldu. Tett’in haberine göre Amerikan dolarının gizemiyle ilgili bir oturum ve Çin-Hindistan ekonomilerini ilgilendiren tüm toplantılar çok popüler.
Angelina ve Bono bu yıl zirvede yok
Davos Zirvesi’nde bu yıl rekor sayıda katılımcı var. Yaklaşık 2 bin 500 katılımcı arasında 40 devlet lideri (geçen yılın neredeyse iki katı), 30 maliye bakanı, 1.400 CEO ve 400 gazeteci bulunuyor.
Bu yıl kriz nedeniyle Angelina Jolie, Bono ve Sharon Stone gibi ünlüler zirveyi renklendirmeyecek. Böyle olunca Davos’un en renkli ismi haline gelen budist rahip de dün basının ilgi odağı oldu
